Belbin teamrollen uitleg|voorbeeld

De Belbin Teamrolmethode is een veelgebruikte benadering om de dynamiek binnen teams te begrijpen en te optimaliseren. Het is ontwikkeld door Dr. Meredith Belbin, een Britse onderzoeker en managementadviseur, in de jaren 1970. Het uitgangspunt van Belbin's model is dat individuen verschillende natuurlijke neigingen hebben in groepssituaties, en dat het herkennen en benutten van deze verschillen cruciaal is voor het succes van een team.


Elke teamrol vertegenwoordigt een specifiek patroon van gedrag, sterke punten en zwakke punten die een individu kan vertonen in een teamomgeving. Door de teamrollen te begrijpen en te herkennen, kunnen teams effectiever worden samengesteld, kunnen de sterke punten van individuele teamleden optimaal worden benut en kunnen eventuele hiaten in de teamvaardigheden worden aangepakt.

Het doel van de Belbin Teamrolmethode is niet om individuen in hokjes te plaatsen, maar eerder om inzicht te bieden in de diversiteit van talenten binnen een team en om een gemeenschappelijke taal te bieden waarmee teamleden hun bijdragen kunnen begrijpen en waarderen. Dit bevordert effectieve communicatie, samenwerking en probleemoplossend vermogen binnen het team.


Door de negen teamrollen te kennen en te begrijpen, kunnen teamleiders en -leden:

  1. De sterke punten en zwakke punten van individuele teamleden beter herkennen en benutten.
  2. Een gebalanceerd team samenstellen door te streven naar een combinatie van verschillende teamrollen.
  3. Conflicten verminderen door begrip te hebben voor de verschillende perspectieven en benaderingen binnen het team.
  4. De productiviteit en effectiviteit van het team verbeteren door de juiste personen op de juiste taken en rollen te plaatsen.

Kortom, de Belbin Teamrolmethode biedt een waardevol kader voor het begrijpen en verbeteren van teamdynamiek, wat kan leiden tot betere prestaties, meer voldoening en een positievere werkomgeving voor alle teamleden.


De Belbin Teamrolmethode identificeert negen teamrollen:

  1. Plant: Creatief, inventief en denkt buiten de gebaande paden. Kan onconventionele oplossingen bedenken.
  2. Brononderzoeker: Exploratief en nieuwsgierig. Brengt nieuwe ideeën en externe informatie in het team.
  3. Coördinator: Goede luisteraar en diplomatiek. Kan de talenten van teamleden coördineren en het team richting geven.
  4. Monitor/Evaluator: Analytisch en kritisch denker. Beoordeelt de opties en geeft advies op basis van objectieve analyse.
  5. Vormer: Dynamisch en gedreven. Zet de toon en stimuleert actie in het team.
  6. Bedrijfsman: Efficiënt en georganiseerd. Zorgt voor de implementatie van ideeën en houdt de focus op de doelstellingen.
  7. Teamwerker: Coöperatief en ondersteunend. Werkt goed samen met anderen en bevordert een positieve teamdynamiek.
  8. Voorzitter: Goed in het sturen van discussies en het nemen van beslissingen. Kan de verschillende perspectieven in het team samenbrengen.
  9. Specialist: Beschikt over specifieke expertise en vaardigheden. Biedt diepgaande kennis en focus op een bepaald gebied.


Gedrag dat hoort bij de verschillende rollen:


  1. Plant:
  • Komt met originele en creatieve ideeën.
  • Denkt buiten de gebaande paden.
  • Kan soms vergeetachtig zijn omdat ze in hun eigen gedachten verzonken zijn.
  1. Brononderzoeker:
  • Netwerkt actief om nieuwe ideeën en informatie te verzamelen.
  • Brengt nieuwe perspectieven in het team door externe bronnen te raadplegen.
  • Heeft een breed scala aan interesses en deelt graag nieuwe ontdekkingen met het team.
  1. Coördinator:
  • Luistert actief naar alle teamleden.
  • Identificeert de sterke punten van elk teamlid en delegeert taken dienovereenkomstig.
  • Biedt richting en stimuleert consensus binnen het team.
  1. Monitor/Evaluator:
  • Analyseert grondig de opties voordat een beslissing wordt genomen.
  • Identificeert mogelijke risico's en valkuilen in voorgestelde plannen.
  • Biedt objectief advies gebaseerd op een grondige beoordeling van feiten en gegevens.
  1. Vormer:
  • Stimuleert actie en initiatief binnen het team.
  • Neemt graag leiderschap op zich en stelt uitdagingen voor het team.
  • Kan soms te confronterend zijn in hun streven naar vooruitgang.
  1. Bedrijfsman:
  • Organiseert taken en deadlines efficiënt.
  • Houdt zich aan procedures en richtlijnen.
  • Zorgt voor een gestructureerde aanpak om doelen te bereiken.
  1. Teamwerker:
  • Ondersteunt en moedigt andere teamleden aan.
  • Lost conflicten op en bevordert een positieve teamdynamiek.
  • Werkt goed samen in groepsactiviteiten en teambuildingoefeningen.
  1. Voorzitter:
  • Stuurt effectief vergaderingen en discussies.
  • Brengt verschillende meningen samen en stimuleert consensus.
  • Neemt beslissingen wanneer dat nodig is om de voortgang te bevorderen.
  1. Specialist:
  • Biedt diepgaande kennis en expertise op een specifiek gebied.
  • Werkt vaak zelfstandig aan taken die hun specifieke vaardigheden vereisen.
  • Kan minder betrokken zijn bij bredere teamactiviteiten vanwege hun focus op hun expertisegebied.


Voorbeeld Teamrollen Belbin

Hier zijn situatievoorbeelden voor elke Belbin-teamrol:


Plant:

Situatie: Het team werkt aan een project voor productinnovatie. De deadline nadert en het team zit vast in een creatieve impasse. De Plant komt plotseling met een onverwacht idee dat het probleem oplost en een innovatieve oplossing biedt die niemand eerder had overwogen.


Brononderzoeker:

Situatie: Het team is belast met het ontwikkelen van een marketingstrategie voor een nieuw product. De Brononderzoeker brengt informatie in vanuit verschillende bronnen, zoals marktonderzoeksrapporten, interviews met klanten en trends in de branche, om het team te helpen een goed geïnformeerde strategie te ontwikkelen.


Coördinator:

Situatie: Het team werkt aan een strak schema om een project op tijd af te ronden. De Coördinator verdeelt de taken onder de teamleden op basis van hun sterke punten en houdt regelmatig voortgangsvergaderingen om ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt en dat eventuele obstakels snel worden aangepakt.


Monitor/Evaluator:

Situatie: Het team staat voor een belangrijke beslissing over welke leverancier ze moeten kiezen voor een cruciaal onderdeel van hun project. De Monitor/Evaluator analyseert grondig de offertes, vergelijkt de voor- en nadelen van elke optie en biedt een objectief oordeel om het team te helpen de beste beslissing te nemen.


Vormer:

Situatie: Het team heeft een dringende deadline, maar er heerst een gebrek aan motivatie en focus. De Vormer neemt het voortouw door het team te inspireren en te motiveren, uitdagingen aan te gaan en actie te ondernemen om de groep weer op het goede spoor te krijgen.


Bedrijfsman:

Situatie: Het team werkt aan een complex project met veel bewegende delen. De Bedrijfsman ontwikkelt een gedetailleerd projectplan, wijst duidelijke verantwoordelijkheden toe aan elk teamlid en houdt de voortgang nauwlettend in de gaten om ervoor te zorgen dat alles op schema blijft.


Teamwerker:

Situatie: Tijdens een vergadering ontstaat er een conflict tussen twee teamleden over de beste aanpak voor een probleem. De Teamwerker stapt in als bemiddelaar, luistert naar beide standpunten, brengt begrip en empathie naar voren en helpt het conflict op te lossen door te streven naar consensus en harmonie.


Voorzitter:

Situatie: Het team staat voor een belangrijke beslissing en er zijn uiteenlopende meningen binnen de groep. De Voorzitter leidt de discussie, zorgt ervoor dat alle standpunten worden gehoord, samengevat en geanalyseerd, en helpt het team uiteindelijk een weloverwogen beslissing te nemen.


Specialist:

Situatie: Het team werkt aan een technisch project dat gespecialiseerde kennis vereist. De Specialist is de go-to-persoon voor alle vragen en problemen met betrekking tot hun expertisegebied en draagt bij aan het succes van het project door hun diepgaande kennis en vaardigheden.


Bron: Belbin Nederland. (2024, 9 april). Teamrollen - Belbin Nederland. https://www.belbin.nl/teamrolmodel/teamrollen/


Share by: